س: گوش دادن به آواز زنان در صورتى كه از لحاظ شعر و موسيقى لهو و لغو نباشد چه حكمى دارد؟
ج) اگر آواز زنان بگونه‌اى باشد كه مهيج شهوت گردد و يا گوش دادن به آن موجب ترتب مفاسد باشد جايز نيست گوش كند.

س:در كتاب شريف اصول كافى در حديثى از حضرت امام صادق (عليه السلام) آمده است: جواب دادن به نامه واجب است مانند جواب سلام (رد جواب الكتاب واجب كوجوب رد السلام). بر اساس اين حديث، آيا دادن جواب نامه واجب است؟
ج) احتياط در جواب دادن است.

س: من دانشجوى دانشگاه كشمير هستم. در اينجا سالانه همايشى برگزار مى‌شود كه دانشجويان به اين مناسبت، برنامه‌هاى فرهنگى مثل آواز، مسابقه، غزل و ... را به گونه‌اى هماهنگ و سازگار ارائه مى‌كنند من هم مى‌خواهم در اين همايش غزل ارائه كنم. آيا اين تصميم من درست است. لطفاً نظرتان را براى چنين برنامه‌هايى بفرماييد.
ج) غزل خوانى و آواز فى نفسه اشكال ندارد ولى چنانچه كيفيت خواندن آواز و غزل به صورتى است كه همراه با ترجيع و طرب همراه بوده و مناسبِ مجالس لهو و گناه باشد، جايز نيست و نيز موسيقى‌اى كه همراه با آواز و غزل خوانى نواخته مى‌شود چنانچه به گونه‌اى است كه متناسب با مجالس لهو و عيش و نوش است، جايز نيست

س: نظر حضرتعالى راجع به شکستن قفل سى‌دى يا کپى رايت که الان بعضى‌ها دست به چنين کارى مى‌زنند چيست و حكم خريد چنين سى‌دى‌هايى براى مردم چيست؟
ج) لازم است كه در نسخه بردارى و تكثير سى‌دى حقوق صاحبانش از طريق كسب اجازه از آنان رعايت شود و خريد آن خالى از اشكال نيست و رعايت مقررات و قوانين مربوط به آن لازم مى‌باشد

س: شرکت در کلاسهاى ورزشى که در آنها موسيقى پخش مى‌شود چه حکمى دارد اگر از هدفن استفاده کنيم به نحوى که موسيقى را نشنويم يا به طور ضعيف بشنويم چطور؟
ج) اگر موسيقى مطرب لهوى نباشد مانعى ندارد و تشخيص آن به عهده خود مکلّف است.

س: اگر شخصى (الف) در مورد شخص ديگرى (ب) مطالب بد و غير واقعي را در جمع مثلاً در ايميلهاى مشترک بيان کند و او را بى‌اعتبار کند، فرد الف چطور مى‌تواند اشتباه خود را جبران نمود و حق ب را به طور کامل به جا آورد؟ آيا الف بايد براى همه آنهايى که ايميل توهين به شخص ب را دريافت کرده‌اند ايميل فرستاده و رفع توهين کند؟ اگر الف اين کار را نکرد و ب هم مصرّ باشد که وى در جمع عذرخواهى کند، آيا در اين حال الف بخشيده مى‌شود حتى اگر ب مصرّ باشد که وى در جلوى همه افرادى که شاهد توهين بوده‌اند عذرخواهى نمايد؟ 
ج) بايد گفته‌هاى خود را به هر کس که رسانده تکذيب کند و از شخصى که به او اهانت کرده تحصيل رضايت نمايد.

س: اگر كسى در زندگى اشتباه كند، آيا خدا او را مى‌بخشد يا بايد نااميد شد؟
ج) توبه حقيقى و جدى به پيشگاه خداوند غفار، موجب بخشيده شدن گناه (اگرچه كبيره باشد) مى‌شود و نااميد شدن از حضرت حق، خود گناه است ولى بايد توجه داشت كه اگر حق الناس در ميان است، بايد پرداخت شود و نيز چنانچه حق الله از قبيل قضاى نماز يا روزه بر عهده شخص است بايد جبران شود.

س: پول ديه ناشي از تصادف فرزند (شكستن پا) را پدر او مى‌تواند صرف تامين مخارج زندگي خود و خانواده‌اش نمايد يا خير و آيا لازم است براى آن فرزند نگهدارى نمايد و يا بعدا به او برگرداند و يا براى او خرج نمايد؟
ج) فقط در صرف براى احتياجات بچه مجاز است و در غير آن جايز نيست.

س: ديه‌ى با پشت دست زدن به دهان و خون آمدن از لب چيست؟ زن باشد و يا بچه نابالغ؟
ج) در فرض سؤال اگر پارگى در لب ايجاده شده باشد، ديه آن دو شتر است و تفاوتى هم ميان زن و يا بچه نابالغ وجود ندارد.

س1: آيا رأى دادن در انتخابات ملى در كشور كافر جايز است؟
س2: اگر جايز است، آيا مى‌توان به كانديدايى رأى داد كه مسلمانان در برخى از موضوعات (مثلاً عقب نشينى از عراق) او را پشتيبانى و تأييد مى‌كنند و نه به شخص ديگرى؟
ج1و2) رأى دادن به كانديداهاى مجالس ملّى براى تصدّى امور اجتماعى و سياسىِ مشروع، مانع ندارد و فرقى در اين باره بين كانديداى مسلمان و غير مسلمان نيست.

س: فرق بين اسراف و تبذير چيست.
ج) برخى گفته‌اند: تبذير، خرج کردن در موردى است که سزاوار نيست و اسراف، زياده روى در صَرف در موردى است که سزاوار مى‌باشد، به هر حال هر دو شرعاً حرام هستند.

س: در بعضى از موارد بيمارى‌هاى روانى فرد بيمار چون به اهداف و اميال مورد نظر دست پيدا نکرده است براى کمتر کردن بار فشار روانى ناشى از عدم توفيق به اهداف خود را در اين حالت تصور مى‌کند و گاه اين تا جايى پيش مى‌رود که فرد اين وضعيت را کاملاً باور نموده و براى ديگران وضعيت خود را آنگونه که تصور دارد و غايه الامال خويش مى داند تعريف مى‌کند آيا اين بيماران را حرجى است که با اين کار بار روانى را از دوش خود بردارند ولو به ارتکاب معصيت دروغ؟
ج) اگر مشاعر او همانند ساير عقلا کار مى‌کند، دروغ بر او شرعاً حرام است ولى بيان حالات خود بدانگونه که هست براى ديگران اشکال ندارد.

س: آيا خريد گوشت حلال محدود به فروشگاههاى مسلمانان مى‌‌شود يا اينكه مى‌توان از فروشگاههاى عمومى ديگر كه در آنها گوشتهايى با برچسب,حلال,يافت مى‌شود نيز خريد كرد؟
ج) اگر از بازار غير مسلمين خريدارى مى‌‌شود در صورتى که احراز کنيد به نحو صحيح شرعى تذکيه شده است، خوردن آن حلال است.

س: در کتابهاى روانشناسى بسيار از اثرات تلقين در مورد تغيير اخلاق امده است مثلاً گفته شده تکرار عباراتى چون من منظم هستم يا من شجاع هستم يا غيره در خلا ذهنى همراه با ريلاکسيشن يا بدون ان و يا با استفاده از تصوارت مثبت مى‌توان اينده‌اى را ترسيم کرد که به آن مى‌شود رسيد. که اين تکرر در توجه به اين تصاوير در ضمير ناخوداگاه تاثير مى‌پذيرد و سبب بروز آن مى‌شود و مى‌تواند در اين مسير به انسان کمک کند. مى‌خواهم بدانم نظر اسلام در اين مورد چيست. آيا اين دروغ به خود نيست از لحاظ شرعى مانعى دارد؟ آيا در احاديث به چنين چيزى اشاره شده است؟
ج) تلقين‌هاى مذكور در طريق رسيدن به مقاصد مشروع، مانع ندارد، ولى در اسلام بر چيزى بالاتر از اين تأكيد شده و آن توكّل بر خدا همراه با اعتماد به نفس و عزم و اراده بر انجام كارهاى صالح است.

س: مى‌خواستم بدانم که: اگر به جاى محمد به دوستان خودمان بگوييم ممد اشکالى دارد يا نه؟
ج) اشکال ندارد ولى مناسب است اسم را صحيح بگوييد، و اگر اينگونه ناميدن موجب ايذاء يا هتک او شود جايز نيست.

س: يكى از قوانين ساختمان سازى شهردارى بدين شكل است كه اگر معمار يك طبقه اضافى بسازد مبلغى از وى اخذ مى‌شود در صورتيكه هنوز مبلغ زيادى سود براى معمار باقى ميماند _اين مبلغ سودى كه براى معمار باقى ميماند حلال است يا حرام؟
ج) فى نفسه حلال است.

س: اگر كسى براى بهبودى موقتى يا رفع درد از داروئى استفاده كند كه مرگ را بطور قابل ملاحظه‌اى جلو بيندازد حكم چيست؟ مثلاً از «كورتيكو استرئيد» و يا «زيدودين» يا «سيكلو سپورين» استفاده شود.
ج) اگر موجب مرگ زود رس باشد علاج نيست و در هر صورت اگر ضرر معتنى‌به عقلايى نداشته باشد در مقام علاج فى نفسه اشكال ندارد.

س: همانطورى كه به احتمال زياد شنيده‌ايد اكثر پزشكان از بيمارانى كه مى‌خواهند عمل كنند مبلغى پول به عنوان حق الزحمه عمل جراحى (كه به زيرميزى مشهور شده) مى‌گيرند، حال مى‌خواستم بدانم اين پول چه حكمى دارد؟ حلال است يا حرام است؟
ج) پزشک اگر كارمند دولت در بيمارستان باشد كه حقوق خود را از صندوق دولت دريافت مى‌كند و يا عمل جراحى را بر اساس دريافت اجرت عمل از شركت بيمه دريافت مى‌نمايد، حق مطالبه مبلغ اضافى از بيمار را ندارد.

س: آيا مى‌توان براى پيوند اعضا از اعضاى حيوانات چه حرام گوشت چه حلال گوشت و چه نجس العين براى انسان استفاده کرد لطفاً نظرتان را در اين مورد بفرماييد.
ج) مانع ندارد ولى نماز خواندن با آن اشکال دارد مگر اينکه از قبيل چيزهايى باشد که داراى حيات است که با پيوند آن به بدن انسان حيات پيدا کند و جزو بدن انسان گردد. و در حکم مذکور تفاوتى ميان انواع حيوانات، حتى نجس‌العين نيست.

س: هيئتى داريم که با همت بچه‌هاى محل تأسيس شده است از سال 77 تاکنون به مرور و با کمک افراد وسايلى از قبيل دستگاه صوتي، وسليل چراغاني، ظروف و... براى هيئت تهيه کرده‌ايم ولى کسى آنها را وقف نکرده است که بگويد اين‌ها وقف هيئت است بلکه کم کم که مردم کمک نقدى کرده‌اند بنا به نياز هيئت وسايل تهيه شده است. حال سؤال اين است که اين وسايل چه حکمى دارد و آيا مى‌شود آنها را به افراد و اعضا هيئت جهت استفاده قرض داد با توجه به اينکه وسايل متعلق به شخص خاصى نيست و متعلق به هيئت است؟ و يا آيا مى‌شود وسايل را به افراد مختلف کرايه داد و هزينه دريافتى را صرف مخارج هيئت کرد؟
ج) اگر وقف بودن آنها محرز نيست کيفيّت استفاده از آنها، تابع اجازه اهدا کنندگان پول است.

س: اينجانب عضوهيات امناى مسجدى در شهر مقدس مشهد مى‌باشم و براى اينجانب و همكارانم اين سوال پيش آمده است كه اين مسجد داراى رقباتى جهت درآمد مسجد مى‌باشد و هزينه‌هاى مسجد از محل درآمد اين رقبات تامين مى‌گردد و مسجد نيز بعلت تعميرات داراى بدهى بالغ بر چندين ميليون تومان مى‌باشد آيا جايز است على رقم اينكه فضايى براى دفتر بسيج وجود دارد قسمتى از مكان درآمدزاى مسجد جهت امور تريبت بدنى و يا هر برنامه ديگرى كه سلب درآمدزايى اين مكان گردد؛ به بسيج اختصاص داد؟
ج) اگر مکان درآمدزاى مذکور، وقف براى مسجد باشد تغيير و تبديل آن جايز نيست.

س: من نذر کردم که تا رسيدن اين رمضان 30 روز روزه بگيرم ولى تا الان نتوانستم حالا تکليف من چيست؟ اگر به نذرم عمل نکنم چه مى‌شود؟
ج) اگر موقع نذر کردن صيغه نذر را خوانده‌ايد و قدرت گرفتن سى روز روزه را داشته‌ايد بايد به نذرتان عمل کنيد و اگر عمل نکنيد بايد کفاره مخالفت نذر را بپردازيد، و کفاره نذر مثل کفاره قسم است، و اگر پس از نذر صحيح بواسطه عذرى نتوانستيد روزه بگيريد بايد آن روزه‌ها را بعد از مرتفع شدن عذر قضا کنيد و در فرض مذکور کفاره ساقط است.

س: شخصى نذر مى‌كند در ده روز هر روز 100 صلوات بفرستد. اگر مراد خاصى از روز در نذرش معين نكرده باشد آيا روز تا ساعت 12 شب است؟ و اگر در يكى از روزها بعد از ساعت 12 شب يادش بيايد و صلوات‌ها را بفرستد انجام نذرش درست است؟
ج) در فرض عدم تعيين، چنانچه در خلال 24 ساعت انجام دهد، کافى است و چنانچه در نذر، صيغه مخصوص را نخوانده است، ترک آن عمل نيز مانعى ندارد، ضمن آنکه انجام آن پس از وقت مذکور نيز صحيح خواهد بود.

س1: من در ژاپن زندگى مى‌كنم. دخترى 6 ساله دارم كه در مدرسه ژاپنى درس مى‌خواند. در مدرسه ژاپن به بچه‌ها غذا مى‌دهند كه گاهى در آن گوشت خوك هست. از آنجا كه جدا كردن غذاى فرزندمان از غذاى ديگران هم مشكل است و هم از جهات روحى روى بچه تأثير منفى دارد و همچنين هنوز به سن تكليف نرسيده‌اند سؤالم اين است كه تكليف چيست؟ آيا الزاماً بايد غذاى او را جدا كنيم ولو با حرج باشد؟ و يا اشكالى ندارد و مى‌تواند با همكلاسى‌ها تغذيه كند ولو گوشت خوك در غذا باشد؟
س2: ضمناً در بعضى رساله‌ها ديدم كه خوراندن چيز نجس به اطفال اگر زيان نداشته باشد اشكال ندارد. آيا سؤال اول من هم از اين باب است؟
ج) خوراندن گوشت خوک و چيز نجس به بچه حرام مى‌باشد، و در فرضى كه شما چنين كارى را نمى‌كنيد وظيفه‌اى براى منع نداريد. 

س: من در آمريكا زندگى مى‌كنم و بسيارى از پنيرهايى كه در اينجا وجود دارد، داراى تركيب «رِنِت» (نوعى مايه پنير) مى‌باشد و من مى‌خواستم بدانم كه آيا خوردن اين پنيرها حرام است يا خير، زيرا اين ماده از لايه داخل معده حيوانات بدست مى‌آيد.
ج) پنير مايه اگر از حيوان مرده گرفته شود و يا از حيوان نجس العين باشد و يا در خارج با تماس با نجس متنجس شود، خوردن پنيرى كه با چنين پنير مايه‌اى درست شده، جايز نيست